در سفر اخیر رئیس جمهور ایران به قطر قراردادهایی امضا شد که یکی از مهم‌ترین آنها، احداث طولانی‌ترین تونل زیردریایی جهان بین ایران و قطر بود، تونلی که طبق برآوردها ساخت آن حدود ۴۵میلیارد دلار هزینه خواهد داشت.
۵ ژوئن سال ۲۰۱۷ بود که چهار کشور عربی به سرکردگی عربستان سعودی، روابط دیپلماتیک خود را با قطر قطع کردند و عملا این کشور را در حصر فرو بردند.
مصر، امارات و بحرین، حامیان عربستان در این اقدام ناگهانی بودند و بعد از آن خیلی زود کشورهایی مانند لیبی، مالدیو، سنگال، اردن، موریتانی و…. هم به این گروه پیوستند.
طبق اعلامیه‌ای که این کشورها منتشر کردند تمامی راه‌های زمین، دریایی و هوایی همسایگان با قطر مسدود شد و این شبه جزیره کوچک خلیج‌فارس به یک قرنطینه اجباری رفت.
در چنین شرایطی این ایران و ترکیه بودند که به کمک قطر رفتند و با ارسال محموله‌های کالا نگذاشتند بحران شکل بگیرد. علاوه بر این، ایران به قطر اجازه داد تا از آسمان ایران برای عبور هواپیماهای خود استفاده کند و از همان موقع بود که قطری‌ها توجهشان به جمهوری اسلامی ایران جلب شد و در سفر آیت الله ابراهیم رئیسی به این کشور که اولین سفر رئیس‌جمهور ایران پس از ۱۱سال به قطر بود، قراردادهایی امضا شد که یکی از مهم‌ترین آنها، احداث طولانی‌ترین تونل زیردریایی جهان بین ایران و قطر بود.
اتفاقی که نشان می‌دهد قطر می‌خواهد خود را از طریق ایران به دنیا متصل کند و حاضر است برای این کار، هزینه های زیادی نیز متحمل شود.
احداث این تونل زیردریایی که به سرمایه‌گذاری هنگفتی نیاز دارد که بر عهده طرف قطری است و فعلا کارهای مطالعاتی آن در حال انجام بوده و قرار است پس از آن، عملیات اجرایی آن آغاز شود. تونلی که می‌تواند ایران را صاحب یک مرز جدید خاکی با قطر کند و البته تاثیر مهمی در تجارت بین دو کشور و ترانزیت کالا بگذارد.
هزینه ساخت تونل زیردریایی ایران و قطر
یکی از موضوعات مهمی که در ساخت این تونلِ فرضی میان ایران و قطر کمترین اشاره‌ای به آن نشده، جزئیات فنی آن است: این تونل قرار است ریلی باشد یا جاده‌ای؟ قرار است دو‌طرفه باشد یا یک‌طرفه و مهم‌تر از همه اینکه هزینه این طرح علمی-تخیلی را چه کسی قرار است بپردازد؟
هنوز عددی برای ساخت تونل زیر آبی ایران و قطر اعلام نشده است اما اکنون مهندسان ژاپنی در حال ساخت تونلی ۳۱کیلومتری بین جزیره هوکایدو و جزیره هونشو در زیر دریا هستند که تخمین زده شده حدودا هفت میلیارد دلار هزینه داشته باشد.
احتمالا تونل زیر آبی ایران و قطر شامل مسیر رفت و آمد خودرو و قطار خواهد بود. با این حساب ساخت هر کیلومتر تونل زیردریایی تقریبا ۲۲۵میلیون دلار هزینه داشته باشد اگر همین عدد را در طول تونل بین ایران و بوشهر که حدود ۲۰۰کیلومتر است ضرب کنیم به رقم نجومی ۴۵میلیارد دلار می‌رسیم. عددی که در تجارت و درآمد سالانه قطری‌ها چندان هم زیاد نیست.
لازم است بدانید که طولانی‌ترین تونل زیردریایی در جهان هم «تونل مانش» است که انگلیس و فرانسه را از زیر «کانال آبی مانش» به یکدیگر وصل می‌کند.
طول بخشی از این تونل که زیر آب قرار می‌گیرد، تنها حدود ۳۸ کیلومتر است. به این ترتیب، تونلی که ایران و قطر در مورد آن صحبت می‌کنند، دست‌کم حدود ۵ برابر طولانی‌تر از طولانی‌ترین تونلی است که بشر تاکنون زیر آب حفر کرده است.
رقبای تونل زیردریایی ایران و قطر
در حال حاضر طولانی‌ترین تونل زیردریایی جهان، خط ۶ متروی چنگدو در جنوب غربی چین به طول ۶۸کیلومتر است که البته زیر دریا نیست و فقط قطار در آن حرکت می‌کند و تونل زیردریایی بین ایران و قطر تقریبا ۳برابر آن طول دارد اما تونل مانش یا به قول خود اروپایی‌ها تونل، ۳۸کیلومتر درازا دارد و انگلستان را به فرانسه متصل می‌کند.
چرا قطر می‌خواهد چنین سرمایه‌گذاری عظیمی انجام دهد؟
کشور ۸/۲ میلیون نفری قطر با منابع عظیم گاز و نفت، یکی از ثروتمندترین کشورهای دنیاست که بسیاری از رتبه‌های نخست اقتصادی را در اختیار دارد. حجم عظیم صادرات و واردات کالا از قطر به اضافه پرواز هواپیماهای قطری باعث شده این کشور یکی از شلوغ‌ترین بنادر و فرودگاه‌های دنیا را داشته باشد و اگر بار دیگر ماجرایی مثل محاصره سال ۲۰۱۷ راه بیفتد معلوم نیست چه بلایی سر اقتصاد آن بیاید. همین مساله باعث شده قطری‌ها دست به این سرمایه‌گذاری بزنند تا امنیت تجارتشان را برقرار کنند. تجارتی که اعداد و ارقامش بالاتر از تصور است.
منبع: مجله پیام سرا
